Bir organın normalde bulunması gerektiği boşluktan başka bir yere hareket etmesine fıtık (hernia) denilmektedir. Bulunduğu yere göre isimlendirilir. Fıtığı evinizin odalarından birinin tavanındaki bir delik gibi düşünün. Fıtıklar genelde şişlik dışında şikayet yapmazlar ama bazen hafif ve kuvvetli ağrılara sebep olabilirler. Hemen hemen tamamının içine giren organı sıkıştırma ve sonrasında organın kangrenine sebep olabilme potansiyelleri mevcuttur. Bu gibi sıkışmalar acil ameliyat gereksinimi doğurur ki pek istenmeyen bir durumdur.
Karın iç organların da karın duvarlarındaki bir yırtık veya zayıf noktadan dışarıya doğru hareketine karın duvarı fıtıkları denir. Bu organlar genellikle omentum olarak adlandırılan karın iç yağı veya ince barsaklardır.
Kasık bölgesinde gelişen fıtıklardır. Tüm fıtıkların %75’ini kasık fıtıkları oluşturur ve erkeklerde kadınlara oranla 25 kat daha fazla görülür. Direkt ve indirekt denilen iki tipi mevcuttur. Genelde iki tipte birbirine benzer ama indirekt olanı her yaşta görülebilir ve testis torbasına kadar inebilme potansiyeli mevcuttur. Direkt olan genelde karın duvarının zayıfladığı orta ve ileri yaşlarda görülür. Her iki tipin tedavisinde aynı ameliyat yapılır.Fıtık genelde zararsızmış gibi görünse de doktorunuz sizi muayene ettikten sonra genellikle ameliyatı önerecektir. Çünkü fıtığın sıkışması ve sonrasında gelişebilecek komplikasyonlar göz korkutucu ve hatta hayatı tehdit edici olabilir.
* Bulantı, kusma, iştahsızlık
* Gaz ve büyük abdest çıkaramama
* Karın şişliği ve gaz ağrısı hissi
* Ateş
* Artmış nabız
* Hızla şiddetlenen karın ve kasık ağrısı
* Fıtık şişkinliğinin renginde morarma veya kızarma görülebilir.
Genellikle sadece muayene sonucu fıtık teşhisi konulur. Bazen çok küçük fıtıklarda ultrasonografi yardımıyla da teşhis konulabilir.
Fıtık anatomik bir problem olduğu için genellikle tedavisi
ameliyattır. Nadiren operasyon riski yüksek hastalarda takip etme
önerilebilir. Ameliyatında da açık ve kapalı (laparoskopik) ameliyat
yöntemleri kullanılabilir.
Açık ameliyat yöntemi nasıldır?
Açık ameliyat yönteminde fıtığın olduğu kasığa 6-7 cm lik
bir kesi yapılır ve buradan girilerek fıtık içindeki organlar karın
içine atılır ve yırtık bölgenin üstü dikilir. Çoğunlukla dokular zayıf
olduğundan dolayı bu dikilen bölgenin üzerine ayrıca sentetik bir fıtık
yaması (mesh) yerleştirilir. Bu yamalar vücudun nadiren reaksiyon
gösterdiği materyallerden yapılmıştır. Son zamanlarda artık dikişe de
gerek göstermeyeni kendiliğinden yapışan yamalar kullanılmaktadır.
Kapalı (laparoskopik) ameliyat nasıldır?
Laparoskopik ameliyatta 3 adet küçük delikten girilerek
bir ince kamera vasıtasıyla fıtık bölgesine ulaşılır ve fıtığın içi
boşaltıldıktan sonra aynı açık ameliyattaki gibi yama konulur. Açık ve
kapalı ameliyatta birbirinin benzeri işlemler yapılır ama açık ameliyata
göre daha konforlu ve ağrısızdır.
Göbek fıtıkları göbek çukuru içinden veya hemen yakınından çıkar ve bir fındık büyüklüğünden portakal büyüklüğüne kadar değişik boyutlarda olabilir. Göbek fıtıkları kadınlarda sık görülür ve en sık hamilelik sırasında hasta tarafından fark edilir. Normalde içeri doğru olması gereken göbek çukuru, dışarı doğru bombeleşmiştir. Hamilelik bitiminde bazı kişilerde göbek fıtığı kaybolabilir. Gebeliğin sonlanmasına rağmen fıtık devam ediyorsa, tedavi gerekir.
Göbekte fıtığın çıktığı açıklık bölgesi doğumsal bir zayıf noktadır. Göbek fıtığının çıktığı yer, bebek anne karnındayken, anne ile arasındaki kan akımını sağlayan kordonun bebek karın duvarına girdiği yerdir. Doğumdan sonraki bir kaç gün içinde kordon güdüğü düşer “göbek bağının düşmesi” biçiminde adlandırılır. Bu bölge tamamen kapanır; buranın tam kapanmaması sonucu çocuklarda göbek fıtıkları, kapandıktan sonra erişkinlik döneminde yeniden açılması sonucu erişkin göbek fıtığı ortaya çıkar. O nedenle göbek fıtıkları da yine doğumsal bir noktadan çıkan fıtıklardır.
Göbek fıtıkları da kasık fıtıkları gibi karın duvarı fıtıklarındandır ve sadece ameliyat ile kapanır. Tüm karın duvarı fıtıklarını yama ile kapatmak gerekir. Ancak göbek fıtıklarında açıklık küçük olduğu için bazen yama kullanmadan da kapatma olabiliyor. Bizim uygulamamız her türlü fıtığın yama ile onarılması şeklindedir. Küçük göbek fıtıklarının yamasız, direk dikiş ile onarımı sonrası tekrar görülme oranı yüksektir. Avrupa Fıtık Derneğinin tavsiyesi, tüm göbek fıtıklarının küçük dahi olsa, zaman içince yüksek oranlarda nüksettiği tespit edilmiştir.